د ښایست آستانه

ډاکتر زمان ستانیزی، کليفورنيا
به نام آن که زیبایی آفرید و زیبایها را زیباتر آراست
د ښایست آستانه
تضمین بر شعر غنی خان
تن من و روح این شعر در یک سال به دنیا آمده اند. زمانی که سیاست عدم تشدد از طرف حکومت نامنهاد اسلامی پاکستان غیر قانونی اعلام شد و رهبران نهضت عدم تشدد با خانواده های شان به زندان انداخته شدند.
غنی خان شاعر نازک خیال یکی از این زندانیان بود. گرچه او با سیاست سروکاری نداشت ولی حتی زبان شعر او هم برای سیاسیون سیاه بین و سیه روز تهدید پنداشته میشد. در آن فضای اختناق غنی خان اقلاً برای چند لحظهٔ خیالش را از تاریکیهای زندان حیدرآباد رهایی بخشید وترجیع بند زیبای به نام «د جیلخانی خوب» را که در وصف زیبایهای طبیعت و ستایش بهار است به رشتهٔ قلم در آورد. شعرای متعددی به پاس غنی خان به اقتفا و استقبال اندیشه اش اشعاری سروده اند.
این هم گستاخئ بنده که تضمینی است برشعرغنی خان و استقبال از خواب همگون او که از عقب پنجره های زندان حکایت میکرد. ولی دیدگاه من فضای سیاسی را منعکس نمی سازد بلکه انگیزه های تصوفی و عرفانی را متبلور می سازد و حکایتی است از زندان جبر زمان که صرف با پر خیال از اسارت قیدش پر باز میکنیم و به دنیای دیگر پرواز می کنیم. آینجاست که با صورخیال تعابیر رویای آنرا مورد سوؤال قرار میدهیم.
داستان این رویا در روحانیت عالم علوی با کثرت می آمیزد، در گردابهای کهکشان به رسم سماع میچرخد، از آسمانهای ابرهای طوفانی صعود کرده در شادابی و سرشارئ این کرهٔ خاکی سر به خاک و خواب می نهد و در نهایت شاعر در پهلوی جانانه اش در حسرت رویا بیدار می شود و پیهم می پرسد: ای خاکیان خواب مرا چه تعبیر است؟
.
د ښایست آستانه
.
خوب وینم عالمه که یې څوک را کړی مانه
پروت یم غوږ مې ایښی د خپل یار په افسانه
.
خوب وینم آزاد یم د هوس له مرییتوب نه
روح مې بی نیازه وی د تن له پردیتوب نه
عقل مې لوګی شی ستا د عشق له لیونتوب نه
خیال مې شی رنګین ستا د ښایست په آستانه
خوب وینم عالمه که یې څوک را کړی مانه
.
رمز د کائیناتو ته شاهد د رب د راز یم
هسی راکوز شوی ملکوت نه په پرواز یم
غبرګ خپاره وزرونه سپړولی لکه باز یم
څارم لوړ په هسک کې د عنقاو آشیانه
خوب وینم عالمه که یې څوک را کړی مانه
.
چورړی د فلک څرخئ خلقت کې تماشا وی
رنګ او روښنایی وی تور سکوت چپه چپتیا وی
تلې او پیرونې پراخ آسمان کې په نڅا وی
دانګمه نڅيږم ستا هستي کې مستانه
خوب وینم عالمه که یې څوک را کړی مانه
.
خوب وینم لمن کې د آسمان څپاند دریاب وی
څرخنده لړۍ د کهکشانو لوی ګرداب وی
ستوری سرې سکروټې وی سترګۍ سترګۍ سراب وی
ګورمه هر لور ته ګڼی ستا وی نښانه
خوب وینم عالمه که یې څوک را کړی مانه
.
الوزم د باد پر وزرو ورېځو په سر باندی
لوړ غرونه وی ټول زما د نیلي تر وزرو لاندی
تالندې و برېښنا برېښی ځلاندې لاندې باندې
ساز ته د هستي زما سکوت شی بهانه
خوب وینم عالمه که یې څوک را کړی مانه
.
خوب وینم چې ورکه شی تیاره او سپین سبا شی
څرَک د سباوون شی سپیدې وچاودی رڼا شی
وړانګې د لمر تیتې شی هر لور ته په نڅا شی
اورم د نیستي د مستي ترنګه ترانه
خوب وینم عالمه که یې څوک را کړی مانه
.
خوب وینم باران په رڼا ورځ کې را اورېږی
اوښکی د آسمان راڼه غمي غوندې ځلېږی
څاڅکی ملغلری شی دریاب کې را توېږی
خوله د صدف ډکه شی د دُرو په دانه
خوب وینم عالمه که یې څوک را کړی مانه
.
وینم شنه مرغه کې یو څپانده سیند بهېږی
توری توتکۍ یی د څپو پر سر لمبېږی
اوښکو د شبنم باندی نرګس لیمه لند ېږی
ډکه شی له پرخی د ګلپاڼو پیمانه
خوب وینم عالمه که یې څوک را کړی مانه
.
ناست یم د یار خیال سره خلوت کې مستتر
شنی بانډې رغونه وی چارپیره لر و بر
راوړی وږمې بیا د ګل رازونه معطر
استوم مالیار ته سلامونه نذرانه
خوب وینم عالمه که یې څوک را کړی مانه
.
ونې سینګار شوی په پُنډکو رنګارنګه
باغ کې شور او ځوګ وی د توتیانو د آهنګه
ویښ شم له دی خوبه زه د خپل جانان تر څنګه
لمانځی ستانیزی د یار ښکلا په بتخانه
خوب وینم عالمه که یې څوک را کړی مانه

۰۸۰۲۱۵ – ۱۶۰۴۰۲